ایزوپروپیل الکل یک ترکیب آلی است که عناوین دیگری نیز همچون ایزوپروپانول و ۲-پروپانول دارد و فرمول مولکولی آن به صورت C3H8O نمایش داده می‌شود. این ماده شیمیایی در گروه ترکیبات الکل‌ها قرار دارد و بویی تند و شدید، شبیه به تمام الکل‌ها دارد. ایزوپروپیل الکل با کاهش دما به شدت چسبناک شده و در دمای ۸۹- درجه سانتی گراد منجمد می‌شود.
ارزش بازار جهانی این محصول در سال ۲۰۱۸، ۳,۸ بیلیون دلار(حدود ۲ تا ۳ درصد کل بازار الکل در جهان) برآورد شد. این رقم نشان‌دهنده رشد ۵.۷ درصدی ارزش آن نسبت به سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ است. طبق این روند پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۳ ارزش بازار این محصول به رقمی در حدود ۴.۸ بیلیون دلار برسد.
کاربردهای ایزوپروپیل الکل در دوران کرونا
کاربرد و نقش ایزوپروپیل الکل به دلیل خاصیت ضدباکتریایی در بهداشتی و پزشکی بسیار بااهمیت و پررنگ است و از آن در تهیه و ساخت انواع صابون و لوسیون استفاده می‌شود و در عمل‌های جراحی به عنوان ضدعفونی‌کننده پوست کاربرد دارد. همین خاصیت باعث شده که این محلول در دوران کرونا اهمیت ویژه‌ای پیدا کند.
تمیز کردن و ضدعفونی کردن سطوح مختلف از جمله میزها، کابینت‌ها و حتی دستگیره های در و مهم‌تر از همه دست‌ها، از مهم‌ترین پروتکل‌های بهداشتی جهت جلوگیری از انتقال ویروس کروناست که سازمان بهداشت جهانی مرتبا و بارها آن را توصیه کرده است. برای ساخت و تهیه بسیاری از این مواد ضدعفونی کننده از ایزوپروپیل الکل استفاده می‌شود.
در ساخت پدهای ضدعفونی که این روزها در کیف بسیاری از ما یافت می‌شود از ایزوپروپیل الکل استفاده می‌شود؛ این پدها معمولا پنبه یا گازی هستند که با محلول ۶۰ تا ۷۰ درصد الکل رقیق شده در آب مرطوب و سپس بسته‌بندی می‌شوند. این پدها اغلب جهت پاکسازی ابزارهای کوچک، پاک کردن سطوح و تمیز کردن سطح کمی از پوست به کار گرفته می‌شوند.
در تمیز کردن سطوح مختلف هم ایزوپروپیل الکل نقش مهمی دارد. این ماده بهترین ضدعفونی‌کننده برای استفاده در بیمارستان ها و کلیه مراکز بهداشتی است و در این دوران که به دلیل شیوع کرونا ضدعفونی کردن همه سطوح در خانه و محل کار هم مهم شده، کاربردهای خانه‌داری این محلول نیز کمتر از کاربردهای پزشکیش نیست.
این ماده را به عنوان الکل مالشی هم می‌شناسند و ژل‌های پاک کننده دست نیز در ساختار خود ۶۰ تا ۷۰ درصد ایزوپروپیل الکل دارند.
این ماده فراریت بالایی دارد و به همین دلیل می‌توان آن را برای تمیز کردن سطوح شیشه‌ای، پنجره‌ها یا آینه‌ها نیز مورد استفاده قرار داد. همچنین به دلیل سرعت تبخیر بالا برای تمیز کردن وسایل الکترونیکی نیز بسیار مناسب است. زیرا پس از تبخیر هیچ ماده‌ای از خود به جای نمی‌گذارد، در نتیجه آسیبی به این وسایل نمی‌زند.
ایزوپروپیل الکل یا اتانول؟ مساله این است!
هنگام انتخاب بهترین ماده برای ضدعفونی سطوح و دست‌ها بارها با این سوال مواجه شده‌ایم که شما کدام نوع الکل را ترجیح می‌دهید: اتانول یا ایزوپروپیل؟
در رابطه با ماهیت ایزوپروپیل الکل صحبت کردیم اما اتانول یا الکل اتیلیک ترکیب شیمیائی با بوی خاص و آتش‌گیری است و شاید مهم‌ترین کاربرد آن در ساخت نوشیدنی‌های الکلی باشد. جز این مورد در صنایع مختلفی از آن استفاده می‌شود. اتانول به دلیل نقطه انجماد پائین در صنعت ضدیخ‌سازی کاربرد دارد و از آنجا که حلال بسیار خوبی است، در صنعت عطرسازی، رنگسازی و … هم نقش مهمی دارد. محلول ۸۵٪ – ۷۰ آن به عنوان محلول ضدعفونی‌کننده کاربرد دارد.
واقعیت این است که هر دو الکل از نظر خواص ضدعفونی‌کننده سطوح شباهت بسیاری به هم دارند اما در رابطه با ضدعفونی کردن پوست تفاوت‌هایی میان آنها دیده می‌شود.
برای تمیز کردن ابزار کوچک کافیست آنها را حدود ۱۰ دقیقه به اتانول یا ایزوپروپیل الکل آغشته کرده تا کاملا ضدعفونی شوند.
اتانول با تغییر دادن پروتئین و حل کردن چربی، میکرو ارگانیسم‌های آنها را از بین می‌برد و باعث نابودی بسیاری از سلول‌های باکتریایی و ویروسی از جمله ویروس HIV و هپاتیت A می‌شود اما در برابر هاگ یا اسپور بی‌اثر است. این الکل غالبا در غلظت ۷۰ درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا سرعت تبخیرش در غلظت های بالاتر افزایش می‌یابد و خلوص بیشتری هم دارد و در غلظت‌های پایین‌تر نیز اثرش کاهش پیدا می‌کند. در ساختار برخی صابون‌ها و دستمال‌های مرطوب اتانول یافت می‌شود اما به دلیل ایجاد خشکی در سطح پوست، نباید به طور مستقیم و بدون مواد افزودنی روی پوست مصرف شود.
سرعت تبخیر ایزوپروپیل مشابه با اتانول است و به همان روش سلول‌های باکتریایی و ویروسی را نابود می‌کند ولی با توجه به اینکه آسیب کمتری به بافت‌های زنده پوست می‌زند، برای ضد عفونی کردن پوست بهتر از اتانول است.
یکی دیگر از مزایای ایزوپروپیل الکل نسبت به اتانول این است که سمّیت کمتری دارد به همین دلیل از آن به طور گسترده به عنوان حلّال و مایع تمیزکننده استفاده می‌شود.
در ایران با آغاز شیوع کرونا و نیاز شدید بازار به مواد ضدعفونی کننده، برای واردکنندگان ایزوپروپیل الکل مجوز در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت صادر شد و آنها نیز به محض رسیدن این محصول، آن را در اختیار شرکت‌های داروسازی و یا فروشندگان مجوزدار زیر نظر اتحادیه قرار دادند. همین مساله باعث شد که کمبود این ماده شیمیایی در بازار احساس نشود.
چنانچه نیاز به خرید ایزوپروپیل الکل با مرغوبیت بالا و با مناسبترین قیمت دارید، می‌توانید آن را از تامین‌کنندگان این ماده در شیمی بازار به صورت مستقیم و بدون واسطه تهیه کنید. / ایسنا
بسیار عالی